Интервју со Наташа Грдиниќ, Дејан Манев и Илејн Френис Брансон – наградени со престижните награди на Business Elite „40 Under 40“

Детали

четврток, 10 ноември 2022

Наташа Грдиниќ, Дејан Манев и Илејн Френис Брансон се тројца успешни млади лидери, наградени со престижните награди на Business Elite „40 Under 40“ за Европа и Северна Америка, со кои поразговаравме за тема која е нивна заедничка страст - недвижни имоти, а тие зборуваа за растот на цените, за ризици и поволности во инвестирање во недвижнини. 

Во ова актуелно време на непредвидлив раст на цените на недвижностите, разговаравме со овие успешни млади лидери, наградени со престижните награди на Business Elite „40 Under 40“ за Европа и Северна Америка.

Заедничко за сите е страста за работа со недвижен имот, желбата за успех и развој, па им поставивме неколку прашања, а тие за CRNOBELO.com ги споделија нивните лични ставови и мислења:

Наташа Грдиниќ е ко-основач и извршен директор на CMM Investment Consulting Group, компанија која успешно работи во секторот на инвестиции и недвижности повеќе од 15 години. Од компанија со само тројца вработени, сега прерасна во вистински меѓународен холдинг и стана една од најголемите компании во Црна Гора.

Дејан Манев има повеќе од 15 години искуство во развој и управување со инвестициски и градежни компании во недвижности и моментално е Раководител на Експанзија за Македонија, Косово и Бугарија во водечкиот хард дисконтер на Балканот - „КАМ Маркет“. Во повеќе земји како Грција, Србија, Бугарија, Македонија и Косово има учествувано во различни проекти поврзани со развој на малопродажната мрежа или во развој и изградба на недвижен имот.

Илејн Френис Брансон (Elayne Franis- Brunson) е извршен директор на Urban Property Firm, специјализирана за стекнување имот во обесправени заедници во внатрешните градови на Северна Америка и ги учи другите да го прават тоа во помалите урбани области низ целата земја. Претпочита да работи со несакани, напуштени и имоти под залог, со намера да ги ревитализира урбаните области за да создаде пристапни опции за живеење и деловни комерцијални опции во атмосферата за повторен развој, притоа зачувувајќи го историскиот контекст на областа.

Како е да се работи со големи инвеститори и каков вид на недвижен имот би им препорачале на потенцијалните инвеститори?

Наташа Грдиниќ: Работата со големи инвеститори ве тера да работите многу повеќе: на крајот на краиштата, тоа е секогаш голема одговорност - не само во поглед на финансиите, туку и тоа е тест за себе. Во исто време, ако ја изградите вистинската стратегија за комуникација со инвеститор, тогаш можете многу да „освоите“ од соработката со голем „играч“! Бидејќи таков голем инвеститор има поразвиена мрежа на партнери, контакти, вашиот бизнис ги има сите шанси да постигне голем успех. Значи, ризиците се оправдани. Сепак, она што би го нарекле мал инвеститор, бара и голема посветеност на инвестицијата што ја прават бидејќи за секого секоја инвестиција е од голема вредност.

Не може да се каже дека постои одреден тип на недвижен имот во кој треба да инвестираат сите потенцијални инвеститори. Многу поважно е да се разбере целта на инвестицијата, да се анализира пазарот на недвижности, да се споредат цените и да се размислува за трошоците. Побарувачката и приоритетите на луѓето се менуваат - важно е да се следат тие промени.

Дејан Манев: Без одлични комуникациски и преговарачки вештини, тешко е да се соработува со големи инвеститори. Но, би рекол дека тоа е предизвик, широк агол на перцепција и покривање на голема база на информации, непредвидливо чувство за дејствување и чувство дека на се се пристапува како следен голем бизнис потег. Постојаното влијание што го имаат врз околината, чувствувате дека постојано се прават потези кои водат исклучиво до реализација на следното поголемо поглавје во нивниот живот или кариера. Можеме да кажеме дека тоа е страста за деловни победи, која мора постојано да се реализира, одејќи напред.

Препорачувам инвестициите во нормални градови кои гравитираат околу големите главни градови, да бидат добро поврзани со патна и комуникациска мрежа. Конкретно, внимавајте на најавите за какви било големи инфраструктурни проекти или инвестиции како што е изградбата на големи населби од познати регионални играчи-инвеститори. Ќе ве изненади растот на цената за м2.

Илејн Френис Брансон : До денес никогаш не сум работела со други големи инвеститори. Иако немам проблем да работам со големи инвеститори во иднина, бидејќи мојот сегашен проект е најголемиот досега, гледам потреба да соработувам за понатамошен развој на мојата кариера и бизнис во иднина.

Што би ни кажале за комерцијалните недвижности во Косово, Македонија, Бугарија, Црна Гора, Турција, Шпанија, САД и слично?

Наташа Грдиниќ: Кога ќе ја прошириме географијата од многу мали земји со низок животен стандард на големи со исклучителна внатрешна структура, очигледно е дека условите за инвестирање овде не се исти. Локацијата е еден од најважните аспекти за инвестирање во недвижен имот. Инвеститорите пред сѐ внимаваат на тоа колку е привлечна локацијата на објектот. Но, во исто време инвеститорот треба да има знаење и интуиција за да направи правилна прогноза за влијанието на надворешните фактори врз комерцијалните недвижности. Разбирањето на политичките и глобалните процеси е неопходно за да не се изгубат вложените сили и средства. Засега мојата компанија, CMM ги фокусира сите финансии за развојот на настаните во Црна Гора, бидејќи силно веруваме во нејзиниот потенцијал.

Дејан Манев: Многу различни земји, но постојаниот раст на цените на комерцијалните недвижности е вообичаен. Во одредени земји на балканскиот пазар на недвижности има развој на импозантни трговски комплекси, а од друга страна нема развој на урбанизмот и патната инфраструктура. Потоа имаме земји со одличен урбан распоред и ригидни можности за инвестирање во недвижности, што резултира со ултра високи цени на недвижностите. Искуствата од високо развиените земји треба внимателно да се пренесат, бидејќи не секој формат на комерцијални недвижности е погоден за неразвиените земји. Погрешна проценка може да резултира со создавање на многу несоодветни имоти кои тешко ќе направат поврат на големите инвестиции. Кога станува збор за Македонија, полека го добиваме потребното внимание од големите инвеститори, треба да одиме напред кон создавање поквалитетни урбани и хумани трговски комплекси полни со корисни недвижности.

Илејн Френис Брансон : Комерцијалните недвижности се одлични. Америка има многу иницијативи на „Државно Ниво“ што се одвиваат низ целата земја за повторно развивање на некои од најстарите американски градски центри и метрополи. Мојот сегашен проект вклучува реновирање и обнова на стара индустриска локација на главната улица. Работам на реконструкција на првата електрана во нашиот град; локацијата првично беше развиена во 1921 година. Постојат владини даночни олеснувања за оние што се впуштаат во ваков тип на проекти.

Како се справувате со сите тие информации, криза, ризик и инвестиции, како ги донесувате вашите одлуки?

Наташа Грдиниќ: Ризиците и кризите се дел од нашиот живот. Во текот на работата на компанијата постојано се соочуваме со различни ситуации и секој пат тоа е предизвик! Главната работа е да не паничите и да бидете сигурни во своите способности и знаење. Интересен факт е дека компанијата CMM го удвојуваше обемот на услуги во секоја криза што ја имавме. Значи ние сме мајстори во кризите. И важно е да ги имате вистинските колеги и партнери во близина, на кои, дури и во најтешките кризи, можете да се потпрете.

Дејан Манев: Добро е познато дека во време на криза се создаваат ретки можности за огромен успех. Како што им е важно да го забележат вашето присуство во просторија, исто така важно е да ги забележите и да ги искористите ретките можности за квалитетно инвестирање. Навистина е важно да се има голема мрежа на соработници, посветени на квалитет, раст и напредок. Да бидете опкружени со вистински луѓе кои не се плашат да ризикуваат и често предлагаат нови насоки за истражување. Во следната непредвидена голема пречка, може да биде локацијата на најдобрата инвестиција.

Илејн Френис Брансон : Јас сакам да преземам ризик, следам три работи при изборот на недвижен имот, моето срце, големите градители на области и економските играчи. Така сум била успешна. Можам да го контролирам она што можам да го контролирам, не трошам енергија фокусирајќи се на останатото. Јас инвестирам таму каде што инвестираат големите момци бидејќи мојот буџет беше мал кога почнав, додека големите момци плаќаа за истражување на пазарот и консултации. Влегувам таму каде што можам да влезам околу она што тие го прават со помали проекти со кои можам да се справам.

Со глобалниот раст на цените на недвижностите (по квадратен метар), каде е горната граница? Кои се вашите очекувања?

Наташа Грдиниќ: Важно е да се одговори на прашањето дали растот на цените се должи на инфлацијата, паниката за глобалната состојба и миграциите поради неа или поради тоа што населението расте побрзо отколку што има доволно недвижен имот. Засега е тешко да се прават прогнози, поради фактот што сега ситуацијата во светот драстично се менува, а со тоа и пазарот на недвижности. Кој можеше да ја предвиди пандемијата на коронавирус, која само ги забрза поскапувањата? Можеме да сметаме на фактот дека на луѓето секогаш ќе им треба домување, што значи дека ќе има побарувачка.

Дејан Манев: Следете ги трендовите на глобалниот пазар, потоа фокусирајте се на регионалните пазари и конечно на развиените пазари во близина. Многу од параметрите се пресликани на регионално ниво и се пресликуваат трендовите и растот на цените по м2, со одреден задоцнет ефект, но обично во рок од една година промените се чувствуваат во целиот балкански регион. Моментално на сите регионални пазари има растечки трендови и очекувам растот на цените по м2 да продолжи.

Илејн Френис Брансон : Глобалниот раст со каматните стапки кои се зголемуваат два квартали по ред, очекувам цените на станбените и комерцијалните недвижности да се намалат во многу делови на Америка и во светот. Америка е глобална суперсила и нашата економија игра голема улога во здравјето на глобалната економија. Чувствувам дека се наѕира рецесија, но сè уште има многу можности за раст во Југоисточна Америка каде што живеам. За време на глобалната пандемија, милиони луѓе избегаа од пренатрупани градови како Њујорк и Лос Анџелес и тие моментално се преселија на југ за повеќе простор за да избегаат од густиот сообраќај и за подобра социјална дистанца.

Кое е за вас значењето на Business Elite Awards „40 Under 40“?

Наташа Грдиниќ: За мене, наградата „40 под 40“ е награда за многу труд, посветеност и искушенија кои ми донесоа голема радост. Тоа е како потсетување дека сите овие години јас и мојот тим направивме многу добра работа. Но, ова признание не значи дека е време за опуштање, туку ова е мотивација да растете и да се развивате сѐ повеќе и повеќе.

Дејан Манев: Секоја награда означува некакво достигнување, остава трага што може да ги инспирира, особено младите да продолжат да се развиваат во вистинската насока. За мене лично тоа е показател дека успешните приказни сè уште излегуваат од нашиот регион и дополнително нѐ мотивира заеднички да продолжиме да произведуваме и создаваме уште поуспешни работи.

Илејн Френис Брансон : Во Америка ја имаме оваа изрека "Leveled Up and Switched Floors". Како што напредувате на вашето патување кон патот кон величината, ќе доживеете транзиции. Гледајќи ги колегите победници во Северна Америка и Европа на Business Elite, прекрасно е да се биде внесен во класа на визионери и креатори кои се различни, но на истиот пат да бидат најдобрата верзија од себе. Топ 40 под 40 значи дека сме на пат кон следното ниво на успех.