Ивана К. Чурлевска живее во Финска: „Кога Финец ве договара за кафе, очекува да му кажете точно време, ден и година“

Што е она што ја прави Финска убава земја за живот, а што е она на што сè уште не можеш да се навикнеш?

Животот е упростен до најмал детаљ да може секој да функционира. Системски многу средена земја, ми се допаѓа особено тоа што луѓето може истовремено да работат и да студираат без никаков стрес, да имаат по повеќе струки и работни места.

Добро балансираат работа и слободно време, и уште повеќе фактот дека одморите во Финска во лето траат и по цел месец.

Природата и мирот за мене се најубав дел од Финска. Секоја населба и дом е во некоја своја шума. Немам зборови да опишам колку зеленило, дрвја и води има оваа земја. 

Секое годишно време го красат прекрасни пејзажи. Па така, преубави се долгите, светли, летни денови и зајдисонцето покрај плажа.

Есента најубаво се доживува по шумските патеки каде граѓаните уживаат во собирање на шумски плодови и печурки, додека пак зимите се убави по натрупаниот снег и длабоките тивки ноќи кои се најслатки за спиење и најтешки за будење.  

Би кажала дека сѐ уште немам храброст за зимското капење на отворено, што е сосема нормална рутина за Финците. На минусни температури, од градска сауна покрај плажа директно во море, т.е. направена е дупка во самото море кое е замрзнато.

На фотографијата подолу стојам на замрзнато море - властите кажуваат кога е дозволено, а кога не смее да се пешачи по него и е опасно. Ова беше првиот пат и копното е дури кај шумите позади мене, морам да признаам дека ми се тресеа нозете. 

Што се однесува до стандардот, може ли да речеме дека животот во Финска е скап?

Финска може да се пофали со највисоки даноци во светот, па според примањата се определува и данокот, односно колку повисока плата - толку повисок данок, а истото важи и за казните.

Затоа, секој граѓанин ужива во некои други придобивки како што се: добро здравство, бесплатно образование, пакет за секое новороденче, добри примања за време на породилно отсуство за двата родитела.

А, што се однесува до храната би спомнала некои основни намирници, на пример најскапиот леб е 6 евра, а најевтиниот е 2 евра, 1 литар млеко најскапо е 5 евра, а најевтиното е 80 центи.

Месото и рибата се со повисоки цени, цигарите и алкохолот се скапи. Но, намирници, како и секаде, има за сечиј џеб.

Инаку, во финската култура на живеење дневно се оди на ручек со колеги или пријатели во бифеа, односно има многу места каде се служи во стилот на шведска маса и притоа тоа не е скапо - од 15 евра за лице и нагоре.

Излегувањето во ресторан е поскапо и зависно од тоа каков ресторан. За еден пар најмалата сметка што може да ја добиете е од 100 евра во кои би ставила скромно само еден пијалак - лесен безалкохолен.

Независно, убаво е да се каже дека во Финска повеќе се трошат пари на хоби и културни настани, отколку на луксузни вечери.

Како се справуваш со времето таму, раскажи ни малку повеќе како се живее кога е цело време ноќ или ден?

Kammos на фински е периодот кога воопшто нема изгревање на сонцето. Тоа повеќе се чувствува во северна Финска, затоа што во јужна Финска периодите се пократки.

Во зима во јужна Финска прва светлина налик на самрак е во 9 часот наутро и трае до кај 15 часот кога всушност сѐ е сиво.

Скоро сите во тој период се активни на работа или на школо, па човекот на некој начин се разминува и со таа некаква светлина, или со други зборови излегувате од дома во мрак и се враќате дома повторно во мрак.

Наспроти тоа, во средина на летото тешко е да се спие ако не се има темни завеси, бидејќи се затемнува после полноќ во 2 часот, во краток период до 4 наутро, што повторно наликува на самрак, а не на темна ноќ.

Што сакаат да прават Финците во слободно време, дали има социјален живот и спонтани дружби?

Финците се народ коj своето време го троши квалитетно. Сакаат да се дружат и тоа го прават со своите добри пријатели, но исто така голем дел од времето го трошат на своето хоби, дали тоа е спорт, плетење, читање, изучување на јазици или друго. 

Има ли многу снег? Имате ли можност да ја гледате поларната светлина честопати?

Снег има премногу! А, бидејќи нема каде истиот да се остави, службите задолжени за чистење на снегот прво го товарат во камиони и од таму се носи во морето.

За ова постои и интересен документарен филм се вика „Pohjolan talvi“- во превод „Северна зима“ каде се опфатени скандинавските земји.

За време на нашиот одмор во Лапонија – Saariselkä, за прв пат ја видов аурора - поларната светлина и тоа за мене е незаборавно искуство кое само се доживува не може да се опише со зборови.

Тој ден кога ја видовме, на прогнозата се предвидуваше дека се големи шансите за нејзината појава, па трпеливо ја чекавме речиси 4 часа.

И, вредеше. Најубаво се набљудува кога човек е во целосен мрак во шума.

Продолжува на следната страница...